Böbrek Taşlarını Önleyici Yöntemler

Eğer değişiklik yapılmazsa, 10 yıl içinde hastaların yarısından fazlasında tekrarlayan taş atakları görülür. Böbrek taşı önlemede genel kurallar sağlıklı ve hareketli bir yaşam tarzı; normal kilo, sıvı alımına dikkat etmek, hayvansal protein alımını azaltmak ve diyetteki tuz oranını düşürmek üzerinde yoğunlaşmaktadır.

Kalsiyum Alımı

Kalsiyum kısıtlamasının böbrek taşı gelişimini önlediği yönünde kanıt yoktur. Kan testlerinde özel bir anormallik yoksa(kalsiyum metabolizmasını etkileyen hormonal problemler_parathormon yüksekliği gibi), kalsiyum taşları fazla kalsiyum alımına bağlı değildir.Kalsiyum kemik sağlığı açısından önemlidir ve özellikle ileri yaşlarda osteoporoz gelişimini önlemek için gereklidir. Bazen kalsiyum kısıtlaması da diğer taş oluşturan minerallerin bağırsaktan emilimini artıracağı için böbrekte kalsiyum taşları oluşumu riskini artırabilir. Önerilen günlük kalsiyum miktarı 1000 miligramdır ve bunun üçte ikisi süt ürünleri ile alınır.Normal kemik kalsiyum depolarınız için günde iki kere süt ürünü (fakat ikiden fazla değil) ya da diğer kalsiyumdan zengin yiyecekleri tüketmeniz önerilir.

İdrar Hacmini Artırmak

Taş oluşumunu önlemenin en iyi yöntemi daha fazla sıvı tüketmek, böylece idrarın yoğunluğunu azaltmaktır. Sıvı alımı 24 saatte 8-10 bardak (2.5 L) olacak şekilde artırılmalıdır. Daha da ideal olanı günlük 2-2.5 lt idrar çıkaracak şekilde sıvı alımı yapmaktır. İdeal sıvılar su, narenciye suları (portakal suyu, limon, greyfurt suyu veya karışık) ve sodalı içeceklerdir. Bu miktar tüm güne yayılmalıdır ve pratik yöntem sürekli bir şişe suyu yanınızda bulundurmanızdır. Önerdiğim bir diğer yöntem gece yatmadan büyükçe bir bardağa yarısı maden suyu diğer yarısı portakal suyu karıştırıp içerek yatmaktır. Sıcak günlerde terleme gibi hissedilmeyen kayıpları tamamlamak için daha da fazla sıvı tüketimi gerekmektedir. Başarının güzel bir ölçeği de idrar rengini berrak ya da çok soluk sarı renkte tutabilmektir.

Protein Alımını Azaltmak

Aşırı protein alımı ürik asit ve hatta kalsiyum oksalat taşları oluşumu ile sonuçlanabilir. Amaç sağlıklı kilo aralığında kalabilmektir. Genel bir öneri olarak, günlük et ve balık tüketimini 350 gram ile kısıtlamaktır. Bu kolaylıkla günlük ihtiyacınız olan proteini karşılayacaktır. Porsiyon hesaplamak için basit bir başparmak kuralı ise 100 gram et yaklaşık olarak elinizin ayası kadar et olacaktır. Tuz (Sodyum) Tüketimini Azaltmakİnsan vücudu sodyum (tuz) düzeyini çok dikkatli bir şekilde düzenler. Eğer idrarda sodyum atılımı artmış ise, kalsiyum da aynı oranda atılır. Diğer bir deyişle, ne kadar çok sodyum (tuz) tüketir ve idrarla atarsak, o kadar çok kalsiyumu idrarda harcamış oluruz. İdrarda fazla kalsiyum bulunması ise yeni taş oluşumuna yol açabilir. Diyetinizdeki sodyum kaynaklarını azaltmaya çalışın, özellikle fast food, paketli ya da konserve ürünler, tuzlu atıştırmalıklara dikkat ediniz. Amacınız günlük 2000 miligramdan az sodyum tüketmek olmalıdır. Bu da günlük bir çay kaşığı tuza denk gelmektedir.Eğer taşlar ürik asit kristalleri oluşumuna bağlıysa, idrarı daha az asidik hale getirerek (pH>7) ya da ürik asit üretimini azaltarak önlem alınabilir.

Periyodik Takip

Tüm taş hastalarının periodik aralıklara takibi taş gelişimini erken safhada tespit ederek oluşumunu geciktirmekte ve tedaviyi kolaylaştırmaktadır. Taş tedavisi gören tüm hastaların Merkezimizde 3 ay; 6 ay veya yıllık takipleri yapılmaktadır.

Bu amaçla Merkezimizde belli günlerde kontrol polikliniği yapılmaktadır. İdrarın asit/alkali dengesini etkileyen ilaçlar ve/veya sitrat gibi idrarda taş oluşumunu azaltan kristalleri içeren ilaçların takiplerde kullanımı da taş oluşumunu ve tekrarını engellemede faydalı olmaktadır.

Enfeksiyon (struvite) taşları tamamen çıkarılmalı ve tekrar idrar yolu enfeksiyonları geçirmeye karşı önlem alınmalıdır. Sistin taşları yaşam boyu yakın tıbbi takip ve kişiye özel tedavi programı gerektirmektedir.